X Kongres Stow. Region. RP - 2014

    W Bydgoszczy w dniach 11-13. 09. 2014 r. odbył się X Kongres Stowarzyszeń Regionalnych zorganizowany przez Ruch Stowarzyszeń Regionalnych Rzeczpospolitej Polskiej i Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, najstarsze na ziemiach polskich stowarzyszenie tego typu.
Patronat nad Kongresem objął Prezydent RP Bronisław Komorowski.
Tematem Kongresu był „Regionalizm polski 25 lat po transformacji jako ważne źródło odrodzenia narodu i państwa”.
Patronami Kongresu byli wielcy pisarze-nobliści, Henryk Sienkiewicz (1846-1916) i Władysław Reymont (1867-1925). H. Sienkiewicz otrzymał w 1905 r. Nagrodę Nobla za powieść „Quo vadis”. W 1927 r. w Bydgoszczy został odsłonięty pierwszy na ziemiach polskich pomnik H. Sienkiewicza. W. S. Reymont w 1924 r. otrzymał za „Chłopów”
Nagrodę Nobla. W 2014 r. przypada 90. rocznica przyznania autorowi tej nagrody.
Do udziału w Kongresie został zaproszony Małopolski Związek Regionalnych Towarzystw Kultury (MZRTK)w Krakowie i należące do niego towarzystwa a wśród nich Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki” (KPW). W Kongresie wzięła udział 12. osobowa delegacja KPW pod przewodnictwem Jadwigi Duda, prezes KPW.
Staraniem organizatorów 28 delegatów z Małopolski z dworca PKP została przewieziona na teren Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego (UTP) i
zakwaterowana w Domu Studenckim przy Al. S. Kaliskiego. Tu w restauracji byliśmy żywieni. Każdy otrzymał identyfikator z planem Kongresu, który uprawniał go do bezpłatnych przejazdów po mieście. W Kongresie uczestniczyło ponad 300 osób.
Kongres rozpoczął się 11. 09. br. Spotkaliśmy się w Bydgoszczy, aby poznać piękno miasta i inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Miasta Bydgoszczy.
Dlatego też w godzinach przedpołudniowych w grupach odbywały się: piesze zwiedzanie śródmieścia Bydgoszczy, zwiedzanie Centrum Techniki Wojennej DAG Fabrik Bromberg, nowoczesnej Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, rejs tramwajem wodnym po Brdzie.
Nad Młynówką uczestniczyliśmy w uroczystości odsłonięcia tablicy nazwanej „Nabrzeże Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy”, a następnie udaliśmy się do
bydgoskiej Katedry pw. śś. Marcina i Mikołaja, sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości. Tu o godz. 12.00-ej rozpoczęła się Msza Św. sprawowana w intencji polskich
regionalistów przez JE. ks. bp. Jana Tyrawę, Ordynariusza Diecezji Bydgoskiej i innych m.in. ks. Władysław Pilarczyka, honorowego prezesa MZRTK.
Homilię wygłosił ks. prof. dr hab. Henryk Skorowski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Wystąpił miejscowy Męski Zespół Chorałowy pod dyrekcją prof. Mariusza Kończula.
Po Mszy Św. i koncercie ugoszczono nas obiadem w Hotelu „Pod Orłem”, najstarszym, zabytkowym i pięknie odrestaurowanym, po czym w placówkach nauki i kultury
odbyło się sześć prezentacji panelowych, w których według zainteresowań wzięli udział delegaci towarzystw z całej Polski oraz goście.
Tematami prezentacji były: „Oblicza regionu kujawsko-pomorskiego”, „Praktyczna realizacja edukacji regionalnej dzieci i młodzieży. Szkolne Koła Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszcz. Konkurs „Młody Przyjaciel Bydgoszczy”, współpraca z placówkami kultury.”; „Edukacja regionalna dorosłych i młodzieży poprzez upowszechnianie i kultywowanie tradycji”; „Muzealny potencjał wiedzy o regionalizmie”, „Badania regionalnej kultury muzycznej w polskich akademiach muzycznych – przykład realizacji idei współpracy środowisk naukowych, stowarzyszeń, amatorów i pasjonatów muzyki”, „Ochrona terenów zielonych i nadrzecznego krajobrazu kulturowego na przykładzie Bydgoszczy – prezentacja autorska Agnieszki Wysockiej i Bogny Derkowskiej-Kostkowskiej”.
O godz. 17.00-ej w Operze Nova nastąpiła inauguracja Kongresu: wspólnie z Zespołem Pieśni i Tańca „Płomienie” zaśpiewano hymn Polski, a następnie hejnalista odegrał Hejnał Bydgoski. Wystąpienia inauguracyjne wygłosili: dr Tadeusz Samborski, przewodniczący Rady Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP i Jerzy Derenda, prezes Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy. Po nich wypowiadali się goście honorowi.
Wręczono odznaczenia dla zasłużonych regionalistów i towarzystw.
Z Małopolski odznaczenia otrzymali: Dyplom Ministerstwa Kultury dla stowarzyszeń z okazji jubileuszu 35-lecia działalności: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krzeszowickiej i Towarzystwo Miłośników Kalwarii Zebrzydowskiej.
Medalem Aleksandra Patkowskiego odznaczeni zostali: Barbara Miszczyk (TPBronowic), Stanisław Sypniewski (TMKalwarii Zebrzydowskiej), Stanisław Klich (SMZiemi Krzeszowickiej) i Zbigniew Pałetko (TPRadziemic).
Uczestnicy uroczystości oglądnęli występ Zespołu „Płomienie” oraz wysłuchali koncertu Orkiestry Kameralnej Filharmonii Pomorskiej. Po kolacji zostaliśmy przewiezieni
autobusami do akademika.
12 września – 2.dzień Kongresu odbywał się w auli Auditorium Novum UTP, przy Al. Kaliskiego w Bydgoszczy, gdzie prelegenci wygłosili wiele referatów, m.in.:
Janusz Kuta – „Słowo o Henryku Sienkiewiczu”,
Bogdan Bardziej – „Lokalne i uniwersalne w życiu i pismach Władysława Stanisława Reymonta,
Ryszard Szczygieł – „Historia i działalność towarzystw regionalnych po 2000 roku”,
Jerzy Damrosz – „Czy regionalizm polski jest przeżytkiem?”,
Ks. Henryk Skorowski – „Perspektywy regionalizmu 25 lat po zmianach polityczno-społecznych w Polsce”,
Anatol Jan Omelaniuk – „Stowarzyszeniowy ruch regionalistyczny w Polsce”,
Edward Chudziński (Kraków) – „Medialne aspekty regionalizmu”,
Andrzej Kansy – „Znaczenie prasy lokalno-regionalnej w rozwoju regionalizmu polskiego–w 25 lecie transformacji ustrojowej”,
Stanisław Kwiatkowski – „Refleksje regionalisty. Jak pomóc stowarzyszeniom?”,
Jerzy Derenda „Źródła regionalizmu”.
Referaty zostały wygłoszone w pięciu sesjach z przerwami. Po nich odbyła się dyskusja, w której głos zabrali m.in. Janina Kęsek z Bochni, Jadwiga Duda, Józef Duda z Wieliczki.
Ważnymi elementami drugiego dnia X Kongresu były: odnowienie „Karty Regionalizmu Polskiego” uchwalonej 20 lat temu podczas V Kongresu Regionalnych Towarzystw
Kultury 25. 09. 1994 r. we Wrocławiu, „Program regionalizmu polskiego na lata 2015 – 2018” i „Rezolucja X Kongresu w Bydgoszczy”.
Wśród uczestników wykładów zebrano 1020 zł na wsparcie Hospicjum w Bydgoszczy.
W jednej z sal urządzano wystawę wydawnictw stowarzyszeń z całego kraju, były i materiały z Wieliczki, które pozyskano z Kopalni Soli „Wieliczka” Trasa Turystyczna,
Urzędu Miasta i Gminy Wieliczka i Starostwa Powiatowego w Wieliczce.
Po kolacji w restauracji „Uniwersytecka” przywieziono tort jubileuszowy, który rozkrojono i poczęstowano nim uczestników.
13. 09. br. w auli Auditorium Novum UTP odbyło się IV Walne Zgromadzenie Zwyczajne Delegatów Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP z udziałem 65 delegatów.
Wybrano nowe władze: 21. osobową Radę Krajową do której weszli z MZRTK: Eugeniusz Skoczeń, Agnieszka Król – RTK, Komisję Rewizyjną, do niej wybrano Stanisława Świerczka - TMZJadownickiej oraz Sąd Koleżeński, do jego składu wybrano Barbara Miszczyk – prezes MZ RTK i TPB.
Wieczorem zainteresowani wzięli udział w Filharmonii Pomorskiej w koncercie pt. „Ofiarom wszystkich wojen” oraz naprzeciwko Filharmonii w widowisku „woda, światło
i dźwięk”.
Uczestnicy X Kongresu otrzymali od organizatorów publikację „Regionalizm polski 25 lat po transformacji jako ważne źródło odrodzenia narodu i państwa” i medal na
awersie którego był podobizna Henryka Sienkiewicza a w otoku napis: „X KONGRES STOWARZYSZEŃ REGIONALNYCH. BYDGOSZCZ 2014” a na rewersie słowa:
„BÓG, KTÓRY W SERCA PATRZY, NAJLEPIEJ TAKICH NAGRODZI, CO NIE DLA PROMOCJI, ALE Z AFEKTU DLA OJCZYZNY SŁUŻĄ” HENRYK SIENKIEWICZ”.
Kongres sfinansowano ze środków Miasta Bydgoszczy przy wsparciu Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich oraz Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Serdecznie dziękujemy organizatorom X Kongresu i sponsorom.
Oprac. Jadwiga Duda  

X Kongres Stowarzyszeń Regionalnych
                w Bydgoszczy