Zabytki historyczne Małopolski

RACŁAWICE         JANOWICZKI

Bitwa Racławicka
24 marca 1794 roku na Rynku krakowskim Tadeusz Kościuszko został ogłoszony Najwyższym naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej.
Naczelnik T. Kościuszko w ciągu tygodnia zorganizował władze powstańcze w Krakowie i zebrał rekrutów (systemem dymowym) z niewielkiego obszaru.
1 kwietnia 1794 r. wyrusza z Krakowa na czele ok. 1000 żołnierzy (regularnego wojska) w kierunku Warszawy, z zamiarem do Wilna.
2 kwietnia w Luborzycy dołącza do nich gen. Józef Zajączek z wojskiem i w Pińczowie gen Madaliński z oddziałami kawalerii, piechoty i artylerią.
3 kwietnia w Koniuszy dołączył gen. Jan Śląski na czele około 1900 pikadierów (uzbroj.w piki)i kosynierów, z poboru dymowego.
Łącznie pod dowództwem T. Kościuszki było ok. 4 100 osób - wojska liniowego i 12 dział.
4 kwietnia, rano, wojsko T. Kościuszki przemieszczało się w kierunku na Skalbmierz,
zmierzając na Kielce.
W tym samym rejonie znajdowały się oddziały wojska rosyjskiego dowodzone przez gen. Fiodora Denisowa, w sile ok. 6000 żołnierzy i kilkanaście dział.
Bitwa Racławicka– 4 kwietnia 1794 roku – zbrojne starcie wojsk polskich pod dowództwem T. Kościuszki z wojskiem rosyjskim pod dowództwem gen. Aleksandra Tormasowa.
W wyniku wygranej bitwy przez wojsko polskie, pomimo kilkuset zabitych i rannych (po stronie rosyjskiej ok. 1000 zabitych), podniosło się morale powstańców.
Duży rozgłos „wiktorii racławickiej” miał poważne następstwa polityczne i moralne, co spowodowało rozszerzenie się powstania na inne regiony kraju, a zwłaszcza do wybuchu 17 kwietnia 1794 r. insurekcji w Warszawie.Polacy uwierzyli w możliwość pomyślnego rozstrzygnięcia powstania kościuszkowskiego.
W Dziemięrzycach i Janowiczkach znajdują się mogiły kosynierów.

Teren historycznej Bitwy Racławickiej został uznany za Pomnik historii
Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 14 04 2004.
    oprac. Stanisław Klich 

Opis do fotografii:
od lewej:  1. Dworek T. Kościuszki w Janowiczkach 2. Lipa, koło dworu w Janowiczkach, (odpoczywał T. Kościuszko)
               3. Mogiła powstańców w Dziemięrzycach          4. Mogiła powstańców w Janowiczkach
               5. Kopiec T.Kościuszki na wzgórzu Zamkowym, nad Janowiczkami     

               6. Pomnik Bartosza Głowackiego w Janowiczkach

 

 

Pamiątki „Bitwy Racławickiej”
1. Na stoku wzgórza Zamczysko, nad Janowiczkami, znajduje się Kopiec Kościuszki, o wysokości 13,8 metra, usypany przez okoliczną ludność w 1934 roku.

2. Na polach, obok dworu w Janowiczkach, postawiono w 1994 roku (z okazji 200.rocznicy bitwy z 1794 r) pomnik z brązu upamiętniający zdobywcę pierwszej armaty rosyjskiej Wojciecha Bartosa (później Bartosza Głowackiego).
3. Bitwa pod Racławicami została upamiętniona (po 1990 r.) na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem na tablicy „RACŁAWICE 4 IV 1794”.
4. We Wrocławiu znajduje się „Panorama Racławicka”, do II wojny światowej eksponowana była we Lwowie.  


KRZESZOWICE
Zabytkowy-historyczny krzyż kamienny
 


 
KRAKÓW      Dzielnica XII, ul. Stanisława Pronia
Wzgórze Kaim – wzgórze o wysokości 265 m npm, we wschodniej części Krakowa, w Dzielnicy XII, w południowej dawnej wsi Bieżanów, na granicy Krakowa i Wieliczki.
Wzgórze ma formę szerokiego garbu, długości około 500 m, prozciągającego się ze wschodu na zachód. Stok północny opada łagodnie w strone Wisły, stok południowy opada w doline rzeki Serafy, która opływa wzgórze od południa i zachodu. Wzgórze Kaim jest brzegowym, północnym wzgórzem Pogórza Wielickiego.
Na zachodnim stoku, około 300 m od szczytu, znajduje się pomnik upamiętniający ciężkie walki o wzgórze, pomiędzy armią austro-węgierską a rosyjską , podczas pierwszej wojny swiatowej, w grudniu 1914 roku.
Pomnik na Wzgórzu Kaim - Pomnik upamiętnia odparcie, 6 grudnia 1914 roku, przez armię austro-węgieską ofensywy wojsk rosyjskich, chcących zdobyć Kraków.
Odsłonięto go w pierwszą rocznicę wydarzeń – 6 grudnia 1915 roku. Ma formę obelisku; projektant: Henryk Nitra. Na jego wschodniej ścianie znajduje się królewska korona węgierska w wieńcu laurowym, na ścianie południowej herb Habsburgów, a pod nim tablica z napisem w języku niemieckim. Na stronie zachodniej znajduje się austriacka korona cesarska w wieńcu laurowym, a na stronie północnej tablica z napisem w języku polskim: TU ODPARTO DNIA/6 GRUDNIA 1914/NAJDALEJ NAPRZÓD/ODDZIAŁY ROSYJSKIEJ/ ARMII.
            (Wg. Wikipedii)